Έρευνα: Συνέπεια στις ασκήσεις ΓΣΨ
Έρευνα: Συνέπεια στις ασκήσεις ΓΣΨ
Η συνέπεια των θεραπευόμενων Γνωσιακής Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας στις ασκήσεις για το σπίτι.
Αποτελέσματα ποιοτικής έρευνας από τη διπλωματική εργασία “Exploring homework compliance amongst Greek CBP clients: a qualitative study” του Master of Science in Cognitive Behavioural Psychotherapy
By Georgakopoulou Nadia, July 2014. Module Code: 7CL995,
γραμμένα για τις ανάγκες της ιστοσελίδας μας, έτσι ώστε να είναι αναγνώσιμα από το ευρύ κοινό. Το παρόν άρθρο δεν αποτελεί την αυτούσια επιστημονική εργασία.
Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ) είναι μία αποτελεσματική προσέγγιση για την θεραπεία πολλών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη, η διαταραχή , το κοινωνικό άγχος και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (1). Στοχεύει να διαχειριστεί τα μη- βοηθητικά μοτίβα σκέψης, που οδηγούν σε αρνητικά συναισθήματα και συμπεριφορές, χρησιμοποιόντας έναν αριθμό από γνωσιακές και συμπεριφορικές τεχνικές (2). Γενικά χαρακτηριστηκά της ΓΣΨ αποτελούν η επιλογή του προγράμματος κάθε συνεδρίας, την επιλογή συγκεκριμένων στόχων, καθώς και η επιλογή ασκήσεων για το σπίτι (3). Η ασκήσεις για το σπίτι είναι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της θεραπείας, καθώς πολλές έρευνες υποστηρίζουν τη σύνδεση τους με πιο θετικά θεραπευτικά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, η αντίσταση των θεραπευομένων στις ασκήσεις είναι πολύ κοινό πρόβλημα (4).
Η διπλωματική εργασία είχε στόχο να διευρευνίσει το θέμα της συνέπειας των θεραπευομένων ΓΣ ψυχοθεραπείας με τις εργασίες για το σπιτι. Στοχευε να ανακαλύψει τους παραγοντες που ενίσχυαν και μείωναν την συνέπεια με τις εργασιες, όπως και τις ασκήσεις που οι θεραπευόμενοι βρήκαν πιο βοηθητικές. Έξι γυναίκες, που είχαν ήδη ολοκληρώσει την θεραπείας τους πήραν μέρος σε ξεχωριστές συνεντεύξεις. Τέσσερα βασικά θέματα βρέθηκαν, με τη χρήση της θεματικής ανάλυσης. Το πρώτο θέμα ήταν τα «Εμπόδια» που αντιμετώπισαν οι θεραπευόμενες όταν έκαναν τις ασκήσεις τους.Τα εμπόδια αυτά ήταν «η φύση κάθε άσκησης», «τα συμπτώματα των θεραπευομένων», «τα χαρακτηριστηκά των θεραπευομένων» και τα «λάθη του θεραπευτή» . Η φύση της κάθε άσκησης όπως για πράδειγμα ο χρόνος που χρειαζόταν για να ολοκληρωθεί κάθε άσκηση σωστά, αλλά και η δυσκολία της φαίνεται πως παίζουν αρνητικό ρόλο στη συνέπεια των θεραπευομένων (5). Όσον αφορά τα λάθη των θεραπευτών στην διαδικασία επιλογής ασκήσεων, ο διδακτικός τρόπος του θεραπευτή, χωρις να συμπεριλαμβάνει και τη γνώμη του θεραπευόμενου (6), όπως επίσης και το να μην εξηγεί τη λογική της κάθε άσκησης επηρέασαν αρνητικα τη συνέπεια της θεραπευόμενης (7). Άλλα λάθη που αναφέρονται είναι οι ασκήσεις που δεν βασίζονται στις ανάγκες του θεραπευόμενου, καθώς και το να μην ελέγχει ο θεραπευτής τις ασκήσεις σε κάθε συνεδρία (8). Επιπρόσθετα, τα συμπτώματα της κάθε θεραπευόμενης φαίνεται πως παίζουν ρόλο (9). Τέλος, τα χαρακτηριστηκά του πελάτη, όπως η χαμηλή αυτό- εκτίμηση , η αυτό- κριτική, η παθητικότητα, η έλλειψη ελέυθερου χρόνου και η κούρασε βρέθηκε πως επηρεάζουν την συνέπεια των πελατών .
Το δεύτερο θέμα ήταν τα «Κίνητρα» που βοήθησαν τους θεραπευόμενους να είναι πιο συνεπείς με τις ασκήσεις. Τα υποθέματα ήταν τα χαρακτηριστηκά των θεραπευομένων, η δυνατή θεραπευτική σχέση, οι δεξιότητες του θεραπευτή και τα θετικά αποτελέσματα των ασκήσεων. Τα θετικά αποτελέσματα των ασκήσεων που φαίνεται πως επηρεάζουν θετικά τη συνέπεια είναι η αίσθηση ανακούφισης και ικανοποίησης, όπως και η αύξηση της αυτό- εκτίμησης, των ικανοτήτων και της προσωπικής αίσθησης αξίας. Το δεύτερο κίνητρο είναι τα χαρακτηριστηκά του πελάτη, όπως η ανάγκη για μείωση των συμπτωμάτων, η ανάγκη για προσωπική εξέλιξη και η αυτογνωσία, όπως επίσης η οργανωτικότητα, οι συνεπείς προσωπικότητες, η οργάνωση . Το τρίτο κίνητρο είναι η διαμόρφωση δυνατής θεραπευτικής σχέσης, με κατανόηση, σεβασμό, εμπιστοσύνη και έλλειψη επίκρισης, ώστε να ενισχύεται η αισθηση της ασφάλειας του θεραπευόμενου (10). Τέλος το τέταρτο κίνητρο ήταν η ικανότητα του θεραπευτή να επιλέγη την κατάλληλη άσκηση για το σπίτι, με βάση τις ανάγκες του θεραπευόμενου.
Το τρίτο θέμα ήταν «ο ρόλος του ημερολόγιου αρνητικών σκέψεων» μίας από τις πιο βασικές ασκήσεις τη ΓΣΨ. Το πρώτο υποθέμα ήταν η αλλαγή των αρνητικών σκέψεων σε πιο βοηθητικές, μέσω του ημερολογίου, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την δημιουργία εναλλακτικού τρόπου σκέψης. Το δεύτερο υποθέμα έιναι η δυσκολία αλλαγής των αρνητικών σκεψεων μέσα από τα ημερολόγια. Όπως υποστηρίχτικέ από κάποιες θεραπευόμενες πίστευαν πως απλά κατέγραφαν τις αρνητικές σκέψεις τους. Αυτό ίσως να οφείλεται στο γεγονός πως δεν ταιριάζουν όλες οι ασκήσεις σε όλους, αλλά και σε δυσκολία του θεραπευτή να εξηγήσει επαρκώς τη λογική της άσκησης (3). Τέλος, το τελευταιο θέμα ήταν οι δυσκόλες αλλα βοηθητικές ασκήσεις. Αυτές ήταν «τα ημερολόγια θετικών σκέψεων», τα συμπονετικά γράμματα και τα συμπεριφορικά πειράματα τα οποία φάνηκαν στην πλειονότητα των θεραπευομένων ως πιο βοηθητικές.
Πηγές :
1. Department of Health. (2001). Treatment Choice in Psychological Therapies and Counselling. London: Department of Health.
2. Beck, A., Rush, A.J., Shaw, B., & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York, NY: Guilford Press.
3. Beck, J., S. (2011). Cognitive Behavior Therapy: Basics and beyond (2nd ed.). New York: Guilford press.
4. Kazantzis, N., Lampropoulos, G. L., &Deane, F. P. (2005). A national survey of practicing psychologists’ use and attitudes towards homework in psychotherapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73, 742–748.
5. Conoley, C.W., Padula, M.A., Payton, D.S., & Daniels, J.A. (1994). Predictors of client implementation of counselor recommendations: Match with problem, difficulty level, and building on client strengths. Journal of Counseling Psychology, 41(1), 3-7.
6. Dunn, H.; Morrison, A.P.; & Bentall, R.P. (2006). The relationship between patient suitability, therapeutic alliance, homework compliance and outcome in cognitive therapy for psychosis. Clinical Psychology and Psychotherapy. 13 (3), 145-152.
7. Scheel, M.J., Hanson, W.,& Razzhavaikina, T.I. (2004). The process of recommending homework in psychotherapy: A review of therapist delivery methods, client acceptability and factors that affect compliance. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 41(1), 38-55.
8. Bryant, M.J., Simons, A.D., & Thase, M.E. (1999). Therapist skill and patient variables in homework compliance: Controlling the uncontrolled variables in cognitive therapy outcome research. Cognitive Therapy and Research, 23(4), 381-399.
9. Roberts, J.E., Shapiro, A.M., & Gamble, S. (1999). Level and perceived stability of self-esteem prospectively predict depressive symptoms during psychoeducational group treatment. British Journal of Clinical Psychology, 38, 425-429.
10. Green, C. A., Polen, M. R., Janoff, S. L., Castleton, D. K., Wisdom, J. P., Vuckovic, N., Perrin, N. A., Paulson, R. I.,& Oken, S. L. (2008). Understanding how clinician-patient relationships and relational continuity of care affect recovery from serious mental illness: STARS study results. Psychiatric Rehabilitation Journal, 32(1): 9–22.
